30 Kasım 2017 tarihinde Vorarlberg’e TTM firmasından Burcu Kocaova Karaman ve Hakan Kocaova’nın da katıldığı teknik bir gezi düzenlenmiştir. Vorarlberg Mimarlık Enstitüsü (VAI) bünyesinden ekibi gezdirmek için bölgedeki yapıları anlatmak üzere bir mimar ekibe eşlik etmiştir.

Modern Vorarlberg kökleri mimarlık açısından 1960'lı yıllara dayanmaktadır. O zaman bir grup genç mimar yeni bir çığır açmak istediler ve kendilerini “Vorarlberg yapı sanatçıları” olarak adlandırdılar. Mimarlar, bina yetkilileri ve inşaatçılar çevre ile koordineli olarak, resmen basit, kaynak tasarrufu sağlayan ve her şeyden önce uygun fiyatla inşa edilebilir yapılar tasarladılar. Bu akım bölgede giderek daha iyi karşılandı ve kısa süre sonra uluslararası ilgi gördü. Bugün neredeyse tüm belediyeler Vorarlberg'deki binalar ve müstakil evler için mimarlar tarafından planlanan dönüşümler ve gelenekselleşmenin modernizasyonu ile yapılıyor. Yerel ahşap, her zaman olduğu gibi çokça tercih edilen bir yapı malzemesi olarak kullanılmaktadır. Enerji verimliliğinin de binalar için önemli olduğunu söylemeye gerek yok. Bu konuda Vorarlberg mimarları öncü olmuşlardır. Bölgesel mimariye bakış açısı kazandırmak için Vorarlberg Mimarlık Enstitüsü (VAI)  tarafından özel mimari turlar düzenlenmektedir. Bizim ekip olarak katıldığımız turda yürüyüşler, müzeler veya diğer kamu binalarının yanı sıra, müstakil ahşap evlerden oluşan bir bölgede merkezi ısıtma sistemleri, hastane duvarında kullanılan ısı depolayan duvar uygulaması, müstakil bir evin kerpiç ve sıkıştırılmış toprak ile imal edilerek sağlanan ısı izolasyonu, ilköğretim çağındaki çocukların gittiği bir okulda yapılan renovasyon ile doğaya salınan karbonun azaltılması ve beton içinde bırakılan doğal havalandırma boruları ile cebri havalandırmaya olan ihtiyacı gereksiz kılmıştır.

İsviçre, Almanya ve Lihtenştayn’a komşu olan Vorarlberg teknik gezisi sırasında komşu ülkelere de gidilmiştir. Her bölgenin kendi mimari yapıları incelenmiştir. 2013 yılında Vorarlberg Belediyesi tarafından açılan bir yarışma ile Bregenzerwald bölgesi içinde barındırdığı 23 köyden birisi olan Krumbach’ta Dünya’nın çeşitli ülkelerinden 7 adet mimarın yaptığı otobüs durakları ile ünlenmiştir.

İlk ve en ünlü durak Bränden durağı olup Japon mimar Sou Fujimoto tarafından tasarlanmıştır. Yerel partner olarak Brengenz’den mimar Bechter Zaffignani Architekten yer almıştır. Belediyenin beklediği kapalı ve korunaklı yapıya tamamen zıt bir mimari vardır. Spiralli ince çelik çubuklardan yapılmış üstü açık bir yapıya merdiven ile çıkılmakta ama çıkılan yerden otobüse binilememektedir. Mimar mekan, mekan ve doğa algısında yeni bir boyut yaratır.

İkincisi Unterkrumbach Kuezy durağı olup İspanyol mimari ofis Ensamble Studio Antón García-Abril ve Débora Mesa tarafından tasarlanmıştır. Yerel partner olarak Bregenz/Viyana’dan mimar Dietrich/Untertrifaller Architekten yer almıştır. Bregenzerwald boyunca ahşap atölyelerinde kerestenin kuru depolanmasından esinlenilen tasarımda tamamen işlenmemiş ham levhaların katmanlar halinde üst üste konulması ile durak inşa edilmiştir.

Üçüncüsü Unterkrumbach Güney durağı olup Belçikalı mimar De Vylder Vinck Taillieu tarafından tasarlanmıştır. Yerel partner olarak Schwarzenberg’den mimar Thomas Mennel/MeMux yer almıştır. Durak karlı kış dağların bir yansıması olarak üçgen düzlemlerden oluşan keskin açılı metal yapıdadır.

Dördüncüsü Glatzegg durağı olup Çinli mimari ofis Amateur Architecture Studio tarafından tasarlanmıştır. Yerel partner olarak Schwarzach’dan mimar  Hermann Kaufmann yer almıştır. Tasarımda  camera obscura efekti verilmek istenmiş olup konik açıklıktan, arka duvardaki dağlara bakan bir pencere ile yola doğru açılır.

Beşincisi Kressbad durağı olup Norveçli mimari ofis Rintala Eggertsson Architects tarafından tasarlanmıştır. Yerel partner olarak Dornbirn’den mimari ofis Baumschlager Hutter Partners yer almıştır. İki katlı ahşap yapının en üst katında tenis kortu manzarası vardır. Arkada bulunan bölüm ise otobüsün geçtiği yola bakmakta olup bekleme yapanlara yardımcı olur.

Altıncısı Oberkrumbach durağıdır. Rus mimar Alexander Brodsky Architects tarafından tasarlanmıştır. Yerel partner olarak Lustenau’dan mimar Hugo Dworzak yer almıştır. Kapalı bir alanda ahşap kule, altta camlı, masa ve bank bulunan yapıda üstte “kuşların geçmesi” için açıklıklar bırakılmıştır.

Yedinci ve son durağımız Zwing durağı olup Şili’den mimar Smiljan Radic tarafından tasarlanmıştır. Yerel partner olarak Dornbirn’den mimari ofis Bernardo Bader Architekten yer almıştır. Zarif durak siyah betondan yapılmış tavanlı cam köşk ile çiftlik sandalyelerine ek olarak yan tarafa monte edilmiş göz alıcı bir kuş evi barındırmaktadır.

Sonuç olarak mimari yapıların bölge ekonomisi ve turizmine ne kadar etki edebileceği Vorarlberg Belediyesi’nin yaptırmış olduğu bu otobüs duraklarından görülmektedir. Sürdürülebilir bir ekonomi için mimari ve yerel belediyelerin işbirliği içinde olmasının ne kadar önemli olduğu irtibata geçtiğimiz yetkililer tarafından da vurgulanmıştır. Ülkemizde bu tip tasarım odaklı kalkınma modellerinin geliştirilmesi gereklidir.